Europejscy dostawcy usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2020/1503 w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Ustanawia ono wspólne zasady dotyczące:

• świadczenia usług finansowania społecznościowego*;
• organizacji dostawców usług finansowania społecznościowego, udzielania im zezwoleń oraz nadzoru nad nimi;
• przejrzystości oraz komunikatów marketingowych w odniesieniu do usług finansowania społecznościowego.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Dostawcy usług finansowania społecznościowego:

• są zobowiązani uzyskać urzędowe zezwolenie;
• muszą działać uczciwie, rzetelnie i profesjonalnie zgodnie z najlepiej pojętym interesem swoich klientów;
• nie mogą przyjmować żadnych korzyści za przekierowywanie zleceń inwestorów do konkretnej oferty finansowania społecznościowego;
• muszą zapewnić minimalny poziom należytej staranności wobec właścicieli projektów* ubiegających się o finansowanie społecznościowe;
• dysponują skutecznymi i przejrzystymi procedurami szybkiego, rzetelnego i spójnego rozpatrywania skarg otrzymywanych od klientów;
• przestrzegają wymogów dotyczących konfliktu interesów, takich jak zakaz udziału w jakichkolwiek ofertach na swoich platformach;
• są zobowiązani podjąć, w przypadku outsourcingu dowolnych funkcji, wszelkie rozsądne działania w celu uniknięcia dodatkowego ryzyka;
• dysponują określonymi ostrożnościowymi środkami ochrony;
• corocznie przekazują właściwym organom krajowym poufny wykaz projektów finansowanych za pośrednictwem swojej platformy;
• muszą przechowywać dokumentację związaną ze swoimi usługami i transakcjami przez okres co najmniej pięciu lat.

Organ zarządzający dostawcy usług finansowania społecznościowego ustanawia odpowiednie polityki i procedury w celu zapewnienia skutecznego i ostrożnego działania, a także nadzoruje ich wdrażanie.

Organy krajowe:

• muszą dokładnie sprawdzić osobę prawną zamierzającą świadczyć usługi finansowania społecznościowego;
• muszą podjąć decyzję, w terminie trzech miesięcy od otrzymania kompletnego wniosku, o udzieleniu lub nieudzieleniu zezwolenia potencjalnemu dostawcy usług finansowania społecznościowego;
• mogą cofnąć zezwolenie, w przypadku gdy dochodzi do podejmowania niezgodnych z prawem działań lub gdy platforma nie jest wykorzystywana przez dziewięć kolejnych miesięcy;
• muszą publikować na swoich stronach internetowych aktualne informacje dotyczące krajowych przepisów ustawowych i wykonawczych mających zastosowanie do materiałów marketingowych dostawców usług finansowania społecznościowego;
• są wyposażone w pewne uprawnienia w zakresie prowadzenia postępowań wyjaśniających, np. uprawnienia do przeprowadzania kontroli na miejscu;
• muszą współpracować i wymieniać informacje zarówno między sobą, jak i z Europejskim Urzędem Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA);
• muszą ustanowić procedurę składania skarg przez klientów, zainteresowane strony i organizacje konsumenckie;
• mogą nakładać kary administracyjnie (niezależnie od przysługującego im prawa do nakładania sankcji karnych).

ESMA ma obowiązek:

• sporządzać i przedkładać Komisji Europejskiej projekty regulacyjnych standardów technicznych uzupełniających rozporządzenie;
• umieszczać na swojej stronie internetowej dostępny publicznie rejestr wszystkich dostawców usług finansowania społecznościowego.

W celu zapewnienia ochrony inwestorów dostawcy usług finansowania społecznościowego:

• dopilnowują, aby wszystkie informacje i materiały marketingowe przekazywane klientom były rzetelne i jasne oraz aby nie wprowadzały w błąd;
• corocznie ujawniają informacje dotyczące współczynników niewykonania zobowiązań w odniesieniu do projektów opartych na finansowaniu społecznościowym oferowanych na ich platformach finansowania społecznościowego opartego na pożyczkach w ciągu co najmniej ostatnich trzech lat;
• publikują, w terminie czterech miesięcy od zakończenia każdego roku obrotowego, oświadczenie o wynikach;
• oceniają, czy którekolwiek z oferowanych przez nich usług są odpowiednia dla potencjalnych inwestorów nieprofesjonalnych („inwestorów niedoświadczonych”), jak również przewidują czterodniowy okres namysłu przed udzieleniem im pełnego dostępu do inwestowania w projekty oparte na finansowaniu społecznościowym;
• przekazują potencjalnym inwestorom szczegółowy arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych, który zawiera ostrzeżenie o ryzyku finansowym.

Rozporządzenie nie ma zastosowania do osób fizycznych korzystających z finansowania społecznościowego do celów osobistych (tj. do celów innych niż związane z działalnością gospodarczą, handlową lub z wykonywaniem wolnego zawodu) ani do ofert o wartości przekraczającej 5 mln EUR, regulowanych dyrektywą 2014/65/UE w sprawie rynków finansowych (MiFID II – zob. streszczenie) i rozporządzeniem 2017/1129 w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z emisją i ofertą publiczną papierów wartościowych (zob. streszczenie).

Akty wykonawcze i delegowane

Komisja przyjęła standardy techniczne do celów stosowania rozporządzenia (UE) 2020/1503 w następujących aktach wykonawczych:

• rozporządzenie (UE) 2022/2120 – standardy i formaty danych, wzory i procedury na potrzeby zgłaszania informacji dotyczących projektów finansowanych za pośrednictwem platform finansowania społecznościowego;
• rozporządzenie (UE) 2022/2121 – standardowe formularze, wzory i procedury na potrzeby współpracy i wymiany między właściwymi organami a ESMA informacji dotyczących europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych;
• rozporządzenie (UE) 2022/2122 – standardowe formularze, wzory i procedury na potrzeby współpracy i wymiany między właściwymi organami informacji dotyczących europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych;
• rozporządzenie (UE) 2022/2123 – standardowe formularze, wzory i procedury na potrzeby powiadamiania ESMA przez właściwe organy o krajowych wymogach w zakresie marketingu mających zastosowanie do dostawców usług finansowania społecznościowego.

W związku z rozporządzeniem (UE) 2020/1503 Komisja przyjęła również następujące akty delegowane:

• rozporządzenie (UE) 2022/1988 przedłużające okres przejściowy umożliwiający dalsze świadczenie usług finansowania społecznościowego zgodnie z prawem krajowym;
• rozporządzenie (UE) 2022/2111 – wymogi w zakresie konfliktów interesów dla dostawców usług finansowania społecznościowego;
• rozporządzenie (UE) 2022/2112 – wymogi i zasady dotyczące wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności jako dostawca usług finansowania społecznościowego;
• rozporządzenie (UE) 2022/2113 – wymiana informacji między właściwymi organami w związku z prowadzeniem czynności wyjaśniających, nadzorczych i związanych z egzekwowaniem prawa w odniesieniu do europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych;
• rozporządzenie (UE) 2022/2114 – wstępny test wiedzy i symulacja zdolności ponoszenia strat dla potencjalnych inwestorów niedoświadczonych dokonujących inwestycji w projekty oparte na finansowaniu społecznościowym;
• rozporządzenie (UE) 2022/2115 – metoda obliczania współczynników niewykonania zobowiązań z tytułu pożyczek oferowanych na platformie finansowania społecznościowego;
• rozporządzenie (UE) 2022/2116 – środki i procedury na potrzeby planów ciągłości działania dostawców usług finansowania społecznościowego;
• rozporządzenie (UE) 2022/2117 – wymogi, standardowe formaty i procedury dotyczące rozpatrywania skarg;
• rozporządzenie (UE) 2022/2118 – indywidualne zarządzanie portfelem pożyczek przez dostawców usług finansowania społecznościowego, określające elementy metody stosowanej do oceny ryzyka kredytowego, informacje dotyczące każdego indywidualnego portfela, które należy ujawnić inwestorom, oraz polityki i procedury wymagane w odniesieniu do funduszy zabezpieczających; oraz
• rozporządzenie (UE) 2022/2119 – standardy dotyczące arkusza kluczowych informacji inwestycyjnych.

Sprawozdania

Komisja:

• do dnia 10 maja 2022 r. musi ocenić wpływ rozporządzenia na usługi finansowania społecznościowego świadczone jedynie w skali krajowej i podjąć decyzję o przedłużeniu okresu przejściowego dla platform, które uzyskały zezwolenie przed 10 listopada 2021 r. (zob. rozporządzenie delegowane (UE) 2022/1988);
• przed 10 listopada 2023 r. musi przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej sprawozdanie dotyczące stosowania rozporządzenia.

Rozporządzenie zmienia rozporządzenie (UE) 2017/1129 w sprawie prospektu oraz dyrektywę (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (zob. streszczenie).

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 10 listopada 2021 r.

KONTEKST

• Finansowanie społecznościowe to forma finansowania pozwalająca bezpośrednio połączyć ze sobą osoby, które mogą przekazać, pożyczyć lub zainwestować pieniądze, z osobami potrzebującymi finansowania na potrzeby konkretnego projektu.
• Dzięki jednakowym przepisom obowiązującym w całej Unii Europejskiej platformy finansowania społecznościowego mogą łatwiej rozwijać i oferować swoje usługi w wymiarze transgranicznym w ramach jednego systemu. Te przepisy ułatwiają małym inwestorom i przedsiębiorstwom, zwłaszcza start-upom, dostęp do tej innowacyjnej formy finansowania. Z kolei inwestorom zapewniają one lepszą ochronę i wyższy poziom gwarancji.
• Rozporządzenie stanowi element planu działania w zakresie technologii finansowej (FinTech), który Komisja przedstawiła w marcu 2018 r.
• Więcej informacji:
  • Finansowanie społecznościowe (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937 (Dz.U. L 347 z 20.10.2020, s. 1–49).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/2111 z dnia 13 lipca 2022 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających wymogi w zakresie konfliktów interesów dla dostawców usług finansowania społecznościowego (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 1–4).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/2112 z dnia 13 lipca 2022 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających wymogi i zasady dotyczące wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności jako dostawca usług finansowania społecznościowego (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 5–21).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/2113 z dnia 13 lipca 2022 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących wymiany informacji między właściwymi organami w związku z prowadzeniem czynności wyjaśniających, nadzorczych i związanych z egzekwowaniem prawa w odniesieniu do europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 22–25).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/2114 z dnia 13 lipca 2022 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających warunki przeprowadzania wstępnego testu wiedzy i symulacji zdolności ponoszenia strat dla potencjalnych inwestorów niedoświadczonych dokonujących inwestycji w projekty oparte na finansowaniu społecznościowym (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 26–32).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/2115 z dnia 13 lipca 2022 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających metodę obliczania współczynników niewykonania zobowiązań z tytułu pożyczek oferowanych na platformie finansowania społecznościowego (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 33–37).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/2116 z dnia 13 lipca 2022 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających środki i procedury na potrzeby planów ciągłości działania dostawców usług finansowania społecznościowego (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 38–41).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/2117 z dnia 13 lipca 2022 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających wymogi, standardowe formaty i procedury dotyczące rozpatrywania skarg (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 42–49).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/2118 z dnia 13 lipca 2022 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych w zakresie indywidualnego zarządzania portfelem pożyczek przez dostawców usług finansowania społecznościowego, określające elementy metody stosowanej do oceny ryzyka kredytowego, informacje dotyczące każdego indywidualnego portfela, które należy ujawnić inwestorom, oraz polityki i procedury wymagane w odniesieniu do funduszy zabezpieczających (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 50–62).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/2119 z dnia 13 lipca 2022 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących arkusza kluczowych informacji inwestycyjnych (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 63–75).

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2022/2120 z dnia 13 lipca 2022 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne do celów stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do standardów i formatów danych, wzorów i procedur na potrzeby zgłaszania informacji dotyczących projektów finansowanych za pośrednictwem platform finansowania społecznościowego (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 76–85).

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2022/2121 z dnia 13 lipca 2022 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne do celów stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do standardowych formularzy, wzorów i procedur na potrzeby współpracy i wymiany między właściwymi organami a ESMA informacji dotyczących europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 86–100).

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2022/2122 z dnia 13 lipca 2022 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne do celów stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do standardowych formularzy, wzorów i procedur na potrzeby współpracy i wymiany między właściwymi organami informacji dotyczących europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 101–119).

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2022/2123 z dnia 13 lipca 2022 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne do celów stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 w odniesieniu do standardowych formularzy, wzorów i procedur na potrzeby powiadamiania ESMA przez właściwe organy o krajowych wymogach w zakresie marketingu mających zastosowanie do dostawców usług finansowania społecznościowego (Dz.U. L 287 z 8.11.2022, s. 120–125).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/1988 z dnia 12 lipca 2022 r. przedłużające okres przejściowy umożliwiający dalsze świadczenie usług finansowania społecznościowego zgodnie z prawem krajowym, o którym to okresie mowa w art. 48 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 (Dz.U. L 273 z 21.10.2022, s. 3–4).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz.U. L 305 z 26.11.2019, s. 17–56).

Kolejne zmiany dyrektywy (UE) 2019/1937 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Plan działania w zakresie technologii finansowej: w kierunku bardziej konkurencyjnego i innowacyjnego europejskiego sektora finansowego (COM(2018) 109 final z 8.3.2018).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE (Dz.U. L 168 z 30.6.2017, s. 12–82).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (wersja przekształcona) (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349–496).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/77/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 84–119).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa 97/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 marca 1997 r. w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów (Dz.U. L 84 z 26.3.1997, s. 22–31).

Ostatnia aktualizacja: 16.02.2023