Αντιμετώπιση της φοροαποφυγής των επιχειρήσεων

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 — αποτροπή της φοροαποφυγής των επιχειρήσεων

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Εισάγει κανόνες για την αποτροπή της φοροαποφυγής από τις εταιρείες και συνεπώς για την αντιμετώπιση του ζητήματος του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού στην ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Πεδίο εφαρμογής

Η οδηγία εφαρμόζεται σε όλους τους φορολογούμενους που υπόκεινται σε φόρο εταιρειών σε μία ή περισσότερες χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των μόνιμων εγκαταστάσεων σε μία ή περισσότερες χώρες της ΕΕ από οντότητες που κατοικούν για φορολογικούς σκοπούς σε τρίτη χώρα.

Καταπολέμηση της διάβρωσης της βάσης και μετατόπισης των κερδών (BEPS)*

Η οδηγία ορίζει κανόνες κατά της φοροαποφυγής σε 4 ειδικά πεδία για την καταπολέμηση της BEPS:

Κανόνες περιορισμού του τόκου: όταν οι πολυεθνικές εταιρείες συρρικνώνουν τεχνητά τη φορολογική τους βάση με την καταβολή φουσκωμένων πληρωμών τόκων σε συνδεδεμένες εταιρείες σε δικαιοδοσίες με χαμηλή φορολογία. Η οδηγία αποσκοπεί να αποτρέψει τις εταιρείες από την πρακτική αυτή, περιορίζοντας το ποσό των τόκων που ο φορολογούμενος έχει το δικαίωμα να εκπίπτει σε μια φορολογική περίοδο. Το ανώτατο ποσό έκπτωσης των τόκων καθορίζεται στο 30% των κερδών του φορολογούμενου προ τόκων, φόρων, απομείωσης (μέτρηση του ποσοστού της αξίας ενός περιουσιακού στοιχείου που έχει χρησιμοποιηθεί σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο) και αποσβέσεων (κατανομή των πληρωμών σε πολλαπλές περιόδους).
Κανόνες φορολόγησης κατά την έξοδο: όταν οι φορολογούμενοι προσπαθούν να μειώσουν τη φορολογική τους υποχρέωση μεταφέροντας τη φορολογική τους έδρα ή/και τα περιουσιακά τους στοιχεία σε δικαιοδοσίες με χαμηλή φορολογία, αποκλειστικά για τους σκοπούς επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Οι κανόνες φορολόγησης κατά την έξοδο επιδιώκουν να αποτρέψουν τη συρρίκνωση της φορολογικής βάσης στη χώρα μέλος καταγωγής όταν τα περιουσιακά στοιχεία υψηλής αξίας μεταβιβάζονται με αμετάβλητη ιδιοκτησία εκτός της φορολογικής δικαιοδοσίας της χώρας αυτής. Η οδηγία δίνει στους φορολογούμενους τη δυνατότητα αναβολής της πληρωμής του ποσού του φόρου σε διάστημα 5 ετών και της διευθέτησης μέσω σταδιακής καταβολής των πληρωμών, αλλά μόνο εάν η μεταβίβαση πραγματοποιείται εντός της ΕΕ.
Γενικός κανόνας κατά της φοροαποφυγής: ο κανόνας αυτός αποσκοπεί στην κάλυψη των κενών που ενδέχεται να υπάρχουν στους ειδικούς κανόνες κατά της φοροαποφυγής μιας χώρας και επιτρέπει στις φορολογικές αρχές να απαγορεύουν στους φορολογουμένους να επωφελούνται από καταχρηστικές φορολογικές διατάξεις. Η γενική ρήτρα κατά της φοροαποφυγής της οδηγίας εφαρμόζεται σε ρυθμίσεις που δεν είναι γνήσιες στον βαθμό που δεν γίνονται για έγκυρους εμπορικούς λόγους που αντικατοπτρίζουν την οικονομική πραγματικότητα.
Κανόνες ελεγχόμενης αλλοδαπής εταιρείας (ΕΑΕ): προκειμένου να μειωθεί η συνολική φορολογική υποχρέωσή τους, οι εταιρικοί όμιλοι μπορούν να μετατοπίζουν κέρδη σε ελεγχόμενες θυγατρικές σε δικαιοδοσίες χαμηλής φορολογίας. Οι κανόνες ΕΑΕ αναδιανέμουν τα εισοδήματα μιας αλλοδαπής ελεγχόμενης θυγατρικής με χαμηλή φορολογία στη βαρύτερα φορολογούμενη μητρική εταιρεία της. Ως αποτέλεσμα αυτού, στη μητρική εταιρεία επιβάλλεται φορολογία γι’ αυτά τα έσοδα στη χώρα όπου έχει την έδρα της.

Τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2017/952

Λόγω του ότι η oδηγία (ΕΕ) 2016/1164 ασχολήθηκε μόνο με τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων* εντός της ΕΕ, υιοθετήθηκε η νέα οδηγία (ΕΕ) 2017/952 που επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι κανόνες αντιμετωπίζουν τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων με τρίτες χώρες. Οι κανόνες της τελευταίας οδηγίας αντικαθιστούν τους κανόνες για τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1164.

Κανόνες για τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων: όταν οι φορολογούμενες επιχειρήσεις εκμεταλλεύονται τις διαφορές μεταξύ των εθνικών φορολογικών συστημάτων προκειμένου να μειώσουν τη συνολική τους φορολογική υποχρέωση, για παράδειγμα μέσω διπλής έκπτωσης (δηλαδή, έκπτωση και στις δύο πλευρές των συνόρων) ή έκπτωσης επί των εσόδων στη μια πλευρά των συνόρων χωρίς να συμπεριληφθεί στην άλλη πλευρά. Για να εξουδετερωθούν οι συνέπειες των διατάξεων στις περιπτώσεις ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων, η οδηγία θεσπίζει κανόνες σύμφωνα με τους οποίους 1 από τις 2 δικαιοδοσίες σε μια ασυμφωνία πρέπει να αρνείται την έκπτωση πληρωμής που οδηγεί σε ένα τέτοιο αποτέλεσμα.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Η οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 εφαρμόζεται από τη Δευτέρα, 8 Αυγούστου 2016 και έπρεπε να γίνει νόμος στις χώρες της ΕΕ έως τη Δευτέρα, 31 Δεκεμβρίου 2018.

Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2017/952 εφαρμόζεται από τις 27 Ιουνίου 2017 και πρέπει να γίνει νόμος στις χώρες της ΕΕ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019 (ή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 στην περίπτωση ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων).

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Η οδηγία βασίζεται στο Σχέδιο δράσης για τη δίκαιη και αποτελεσματική φορολογία των επιχειρήσεων και ανταποκρίνεται στην οριστικοποίηση του έργου της Ομάδας των 20 και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) κατά της διάβρωσης της βάσης και της μετατόπισης των κερδών (BEPS).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

Διάβρωση της βάσης και μετατόπιση των κερδών (BEPS): στρατηγικές φοροαποφυγής που εκμεταλλεύονται τα κενά και τις ασυμφωνίες στους φορολογικούς κανόνες για την τεχνητή μετατόπιση των κερδών σε τοποθεσίες με χαμηλή ή καθόλου φορολογία.

Ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων: μια ρύθμιση που εκμεταλλεύεται τις διαφορές στη φορολογική μεταχείριση των μέσων, των εταιρειών και των μεταβιβάσεων μεταξύ 2 ή περισσότερων χωρών.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία (ΕΕ) 2016/1164 του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2016, για τη θέσπιση κανόνων κατά πρακτικών φοροαποφυγής που έχουν άμεση επίπτωση στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς (ΕΕ L 193 της 19.7.2016, σ. 1-14)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία (ΕΕ) 2017/952 του Συμβουλίου, της 29ης Μαΐου 2017, για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2016/1164 όσον αφορά τις ασυμφωνίες στη μεταχείριση υβριδικών μέσων με τρίτες χώρες (ΕΕ L 144 της 7.6.2017, σ. 1-11)

τελευταία ενημέρωση 07.11.2017